Tegenwoordig hebben nagenoeg alle elektrische scooters een Lithium accu en daar zijn we heel blij mee. Een Lithium accu heeft namelijk veel voordelen. Zo gaat het opladen een stuk sneller en wanneer je geen stopcontact in de buurt hebt dan kun je eenvoudig de accu eruit halen zonder je een breuk te tillen. Op die manier kun je ook de accu in huis opladen of op je werk.
Echter is er wel iets wat je moet weten over de Lithium accu bij elektrische scooters, ze hebben namelijk een gebruiksaanwijzing! Het is belangrijk dat je precies weet hoe je daarmee om moet gaan bij een elektrische scooter om zodoende zo lang mogelijk plezier van je vervoermiddel te hebben. Wij geven ook tips, dus neem hier zeker even de tijd voor. Wij gaan er lekker diep op in dus pak er een kopje koffie bij…
Hoe zit een Lithium accu in elkaar?
Een Lithium accu is opgebouwd uit losse oplaadbare batterijen welke we accucellen noemen. Deze cellen zitten aan elkaar gekoppeld en dat vormt als het ware een ketting.
Naast batterijen zit er ook een printplaat met elektronica in die ervoor zorgt dat de accu cellen op de juiste manier bijgeladen worden en dat het opladen snel verloopt. Aangezien cellen ook tijdens het opladen warm kunnen worden, zitten er ook temperatuursensoren rond de accu cellen om dit in de gaten te houden. Dit stukje elektronica wordt het BMS genoemd oftewel Battery Management Systeem.
Het BMS zorgt er niet alleen voor dat het opladen op de juiste manier verloopt maar controleert ook of iedere schakel in de ketting goed presteert. De ketting is namelijk zo sterk als de zwakste schakel.
Het BMS zorgt o.a. voor:
- het opladen (oplaadproces)
- temperatuurbewaking (dat cellen niet te heet worden tijdens het opladen)
- de conditie van de accu cellen (dat ze niet te leeg raken (voltage protection))
- de communicatie met het dashboard (accu status)
- en bij sommige scooters zoals de NIU ook dat je de accu op afstand kunt uitlezen
Een lege Lithium accu kan kapot gaan
Zoals je net hebt kunnen lezen bestaat een Lithium accu uit meerdere cellen en die zijn allemaal aan elkaar gekoppeld. Dit vormt als het ware een ketting.
Hoe meer cellen, hoe hoger de spanning en hoe langer de ketting.
Een losse cel geeft ongeveer 3,7 volt af wanneer hij volledig is opgeladen. Doordat er heel veel cellen aan elkaar gekoppeld zijn wordt de spanning (het voltage) ook bij elkaar opgeteld. Zo kom je op een spanning van 36V, 48V, 60V, of zelfs 72V.
Wanneer een losse cel nog maar 3,2 volt afgeeft dan is hij uitgeput en dus leeg. Zijn kracht zal dan ook direct afnemen.
Het BMS zorgt ervoor dat zodra 1 cel in de buurt van de 3,2 volt komt, de accu wordt uitgeschakeld en je hem niet meer kunt gebruiken. Wanneer een batterijcel namelijk onder de 3,0 volt komt, dan treed er een chemisch proces in werking welke de materialen aantast waaruit de cel is opgebouwd. Het BMS zorgt dus voor de beveiliging van ondervoltage oftewel under-voltage-protection.
Wanneer je elektrische scooter aangeeft dat je batterij bijna leeg is dan zit je vaak nog ruim boven de 3,0 volt per cel, zo rond de 3,2 volt. Zo hoeft het BMS nog niet in te grijpen. Jij laadt de accu weer netjes op en er is niets aan de hand.
Maar hier zit nu het gevaar… Accu’s en batterijen in het algemeen lopen uit zichzelf heel langzaam leeg. Dit geldt voor gel accu’s, lood accu’s Lithium accu’s, maar ook bijvoorbeeld een Duracel bateterij. Niet voor niets staat er een datum op de verpakking…
Het uit zichzelf leeglopen noemen we zelfontlading. Wanneer je een lege accu aan de kant zet en hem niet oplaad dan raakt hij leger en leger. Hij loopt immers uit zichzelf leeg. Daarnaast zijn Lithium accu’s ook nog eens voorzien van een BMS die ook energie verbruikt. Nu is Lithium op zichzelf een van de weinige accu’s met de minste zelfontlading, maar aangezien het BMS een verbruiker is en blijft, loopt de accu sneller uit zichzelf leeg dan je zou denken.
Wanneer je de accu ‘leeg’ in de scooter laat zitten, dan kan hij nog sneller leeglopen. Er blijven namelijk verschillende gebruikers actief (stille verbruikers), wat weer per scooter merk en model kan verschillen. De ene scooter heeft alleen een alarm, en de ander ook een GPS voor de locatie uitpeiling en de mogelijkheid om de accustatus op afstand af te lezen zoals bij NIU scooters het geval is.
Het BMS schakelt de accu uit wanneer een van de cellen de 3,0 volt als ondergrens heeft bereikt, maar schakelt ook zichzelf uit. Dat betekent tegelijkertijd dat het oplaadproces dan ook niet meer normaal werkt want het BMS heeft zichzelf buitengesloten om de accucellen te beschermen. Met andere woorden kun je de accu dan ook niet meer opladen. Laat je de accu nog langer leeg aan de kant staan dan zal de spanning steeds verder zakken en de cellen meer en meer beschadigd raken, en dan is de accu echt kapot.
Hack om je dode Lithium accu weer tot leven te wekken
Gelukkig is er een trucje om de Lithium accu alsnog opgeladen te krijgen wanneer hij niet meer op de normale manier wilt opladen! Wanneer je de accu aansluit op de lader en je geen teken van leven krijgt, dan wil het in de meeste gevallen helpen om het knopje van de batterijmeter op de accu een tijdje ingedrukt te houden. Met deze hack kun je er voor zorgen dat het BMS toch de laadspanning doorlaat naar de accucellen waardoor er binnen een minuut voldoende energie in de cellen zit zodat het BMS weer zijn taak gaat hervatten en het oplaadproces gaat regelen en monitoren.
Wat je wel moet weten is dat wanneer je in deze gevarenzone terecht bent gekomen, de accucellen wel beschadigd zijn geraakt, en dat wil niet zeggen dat de accu helemaal onbruikbaar is, maar wel dat er een deel van de capaciteit is afgestorven.
Waarom een accu balanceren / kalibreren bij een escooter?
Zoals je net hebt kunnen lezen komt het BMS in actie wanneer een van de cellen rond de +/- 3,0 volt komt. Nu komt het vaak voor dat niet elke cel even goed presteert en er wel eens een onbalans ontstaat.
Stel er zitten 30 cellen in een accu, en 29 cellen presteren goed, en 1 slecht, dan kan het zijn dat 29 cellen nog voor 50% energie hebben en 1 cel de 3,0 volt aantikt waardoor het BMS in actie komt en tegen je scooter zegt dat hij moet stoppen met rijden. De accu is niet leeg maar toch doet hij het niet. Dat is dus vanwege die ene luie cel.
Met accu balanceren worden alle cellen individueel weer naar hetzelfde niveau gebracht. Ze worden dus stuk voor stuk opgeladen. Daardoor zijn ze weer allemaal even fit en lopen ze gelijktijdig leeg naarmate je met je scooter rijdt.
Een accu balanceren wordt normaal gedaan bij een onderhoudsbeurt. Mocht je onverhoopt nog niet toegekomen zijn aan een beurt dan neemt de kans toe dat een van de cellen lui wordt en roet in het eten gooit. Je merkt het dus vaak op dat de accumeter in je dashboard aangeeft dat er nog voldoende energie is, maar je elektrische scooter stopt met rijden.
Een koude accu presteert 20% slechter
Een Lithium accu van een elektrische scooter kun je altijd het beste binnen in huis (op kamertemperatuur) opladen. Dat versnelt het laadproces. Omdat de accu op kamertemperatuur is kun je hem na het laden ook direct in gebruik nemen.
Wanneer je een koude accu in je elektrische scooter zou plaatsen, dan geeft de accupack 20% minder energie af want onder koude omstandigheden kan er minder energie worden vrijgemaakt.
Wil je de accu langere tijd wegzetten met een 70% lading, dan is een koude omgeving juist weer goed. In een koude omgeving heb je weer het minste last van zelfontlading.
Hiervoor kun je het volgende ezelsbruggetje aanhouden:
- om eten langer goed te houden kun je dit het beste in de koelkast bewaren (accu bewaren in koude omgeving)
- om eten te bereiden heb je warmte nodig, en warm eten smaakt beter. (accu opladen in warme omgeving + warm gebruiken)
De juiste manier om je accu op te laden
Voor je oplaadaansluitingen (oplaad stekkers) is het altijd het beste om eerst de accu aan de lader te koppelen (of de lader in de scooter te steken), en dan pas de stekker van de oplader in het stopcontact te steken. Daarmee voorkom je dat er bij het aansluiten van de stekker op de accu of scooter een vonk overspringt. Deze vonk vervuilt de laadcontacten en dat kan effect hebben op de veiligheid en het laadproces.
Er loopt een hoge stroomsterke over de contactpinnen van de accu en oplaadstekker, en daarvoor is veel contactoppervlak voor nodig. Wanneer het contactoppervlak vervuild wordt, dan wordt het contactoppervlak ook kleiner en dan moet een kleiner oppervlak in feite meer stroom gaan verdragen, en daar zijn ze niet op berekend. Hierdoor kan er op den duur dus brandgevaar door ontstaan.
Wanneer je jouw elektrische scooter wegbrengt voor een servicebeurt, vergeet dan ook niet je oplader mee te nemen, want alle contacten moeten bij de onderhoudsbeurt gereinigd worden en iets worden ingevet.
Wanneer kun je het beste de elektrische scooter accu weer opladen?
Vaak wordt gedacht dat het beter voor je accu is om hem helemaal leeg te maken, maar bij Lithium is dat in ieder geval niet zo. Eigenlijk is het zelfs een stuk beter voor de Lithium accu om hem halverwege weer bij te laden dan hem leeg te rijden. Hoe leger je de accu maakt, hoe meer slijtage er ontstaat. Met andere woorden kun je dus beter je scooteraccu 50% leegrijden en dan weer opladen, dan heb voor 90% leegrijden.
Nu kiezen veel mensen juist een elektrische scooter die veel kilometers op de accu kan halen. Maar wanneer je hem maar beter niet helemaal leeg kunt maken dan kun je alsnog niet zijn volle capaciteit benutten. Ga je toch liever voor comfort, en dat je niet al te vaak je accu moet opladen, dan is het zeker aan te bevelen om een elektrische scooter te kiezen met een dubbele accu of een heel grote accu. Tegenwoordig kun je steeds meer elektrische scooters kopen waarbij je de accu kunt upgraden naar een groter model, of voor een extra accu kunt kiezen. Dat is dus beslist slim om te doen!
